Minder verzuim met waarderend leidinggevenden

Tessa zit ziek thuis na twee overlijdens in haar familie. In deze zware tijd ervaart zij een gebrek aan ondersteuning van haar leidinggevende. Dit staat haar re-integratie in de weg en haar verzuim dreigt onnodig langer te worden. Wat kan HR doen of adviseren om de re-integratie op te starten en de leidinggevenden te versterken in hun rol?

‘Tessa schiet vol. Ik zie de tranen in haar ogen opwellen. Ze vertelt me over haar nieuwe manager die ze sinds een half jaar heeft. Ze haalt een pakje zakdoeken uit haar tas en veegt resoluut haar tranen weg. ‘Dit is dus wat ik niet wil, ik wil niet om hem huilen’. Acht jaar lang had ze een andere leidinggevende waarmee ze kon lezen en schrijven. Deze had echter een andere baan aangenomen. Toen Tessa onlangs in korte tijd te maken kreeg met twee overlijdens in haar familie, was ze daar zeer van aangeslagen en had zich moeten ziek melden. ‘Mijn manager reageerde nogal typisch. Hij wilde eigenlijk alleen maar weten welke taken er moesten worden waargenomen door mijn collega’s. En hoelang ik er niet zou zijn. Hij vroeg totaal niet aan mij hoe het met me ging. Kennelijk interesseert hem dat niet en daar maak ik me boos over’. Inmiddels was Tessa enkele weken ziek thuis. De werkverhouding met haar nieuwe manager staat haar re-integratie in de weg.’

Huis van werkvermogen
De Finse prof. dr. Juhani Ilmarinen heeft een model ontwikkeld met daarin alle zeven factoren die van invloed zijn op iemands werkvermogen: het Huis van Werkvermogen. De basis, het fundament van het huis is de gezondheid (lichamelijk en psychisch) van de werknemer. De eerste verdieping staat symbool voor de competenties (kennis en vaardigheden). De tweede verdieping heeft te maken met de normen en waarden (houding en motivatie) die de werknemer drijven. Hierbij is altijd een wisselwerking met de directe omgeving: beïnvloeding door familie en vrienden en deelname aan de maatschappij. De derde en bovenste verdieping staat voor werk (omstandigheden, inhoud en eisen, organisatie en management en leiderschap).

Zodra de balans tussen deze factoren is verstoord, heeft dat invloed op iemands werkvermogen. Het dak van het huis is het werkvermogen en steunt op de vier verdiepingen. Als het dak niet stevig staat hebben medewerkers minder plezier in hun werk, zijn ze minder productief en vaker ziek.

Knelpunt op de ‘werk’-verdieping
Tessa maakt privé iets ingrijpends mee wat effect heeft op haar gezondheid. In verband met haar ziekmelding bezoekt ze de bedrijfsarts. Deze adviseert Tessa en haar manager in gesprek te gaan over de re-integratie. Daar blijkt een knelpunt te zitten. Tessa wilde, ondanks haar verdriet, toch wel weer starten met werken. Dat zou haar wat afleiding geven en het leek haar fijn om weer met haar collega’s samen te werken.

HR en managers hebben nagenoeg geen invloed op de eerste drie verdiepingen. Deze staan voor wat een medewerker kan en wil. De organisatie heeft echter wél volop invloed op de werkverdieping. Tessa ervaart een gebrek aan ondersteuning van haar leidinggevende. Ze voelt zich niet gehoord en gezien. Maar omdat ze niet weet wat de intenties van haar leidinggevende zijn, zal ze haar ervaringen met hem bespreekbaar moeten maken.

Waarderend leidinggevenden
Voor medewerkers is het niet altijd makkelijk hun manager feedback te geven over hun houding of gedrag. Er is een hiërarchisch verhouding die ervoor zorgt dat medewerkers zich kwetsbaar voelen. Tessa is daarnaast nog eens verhoogd emotioneel belast door haar privésituatie. HR kan er voor kiezen zelf bij een dergelijk gesprek te ondersteunen of dit te laten begeleiden door de bedrijfsarts of bedrijfsmaatschappelijk werk. Tessa voelde zich gesteund om zich uit te spreken over wat haar dwars zat en haar manager bleek het lastig te vinden met haar emoties om te gaan. Hun onderling vertrouwen werd hersteld en de re-integratie kon worden opgestart. Zo duurde het verzuim van Tessa niet onnodig langer.

De manier van leidinggeven heeft de grootste invloed op het ondersteunen van het werkvermogen van medewerkers. Stimuleer als HR dat leidinggevenden zich ontwikkelen in hun management- en leiderschapsvaardigheden. Faciliteer ook intervisie tussen managers. Een leidinggevende die luistert, begripvol is en de medewerkers waardeert, heeft de belangrijkste sleutel in handen om het werkplezier van medewerkers te vergroten en het verzuim te verlagen.

Bovenstaande blog is gepubliceerd op de website van XpertHR Actueel. Het voormalige Penoactueel.nl heet nu XpertHR Actueel en biedt online vakinformatie voor HR-professionals. Het laatste nieuws, achtergrond en opinie. XpertHR Actueel is onderdeel van Reed Business Information.