Maatschappelijk verantwoord

Ken je ze, die emotionele omhelzingen aan het eind van elke aflevering van Undercover Boss? Je geluksgevoelens worden erdoor geprikkeld. De bazen genieten van hun rol als goede fee en de medewerkers hebben het te kwaad met alle mooie woorden die ze krijgen en het vele geld. Maar wordt het personeel zo niet teveel gepamperd?

Ik kijk graag naar Undercover Boss. De baas draait onherkenbaar vermomd mee op verschillende afdelingen van zijn of haar bedrijf. Op de werkvloer vertellen medewerkers tegen welke problemen ze aanlopen en ziet de baas met eigen ogen welke zaken er misgaan. Aan het eind komt alles goed: problemen worden opgelost en de verraste medewerkers worden riant beloond voor hun inzet. Vaak met tranen en emotionele omhelzingen. Soms komen er betere arbeidsomstandigheden of worden er fondsen opgezet voor het personeel. Het is net een sprookje. Maar het is natuurlijk nog maar de vraag of alle veranderingen ook duurzaam zijn als ook niet de structurele manier van werken verandert. Daarnaast wordt volkomen voorbij gegaan aan de rol van de leidinggevenden. Die zijn onmisbaar om problemen tijdig te signaleren en aan te pakken.

Mijn afstudeerscriptie schreef ik ooit over het bedrijfsmaatschappelijk werk en de uitvoering van het Sociaal Fonds van de ANWB. Het fonds was een sociale voorziening en bood financiële steun aan medewerkers. De aanvragen werden door bedrijfsmaatschappelijk werk behandeld en voorzien van een advies. Het kon gaan om bovenmatige ziektekosten die niet gedekt werden door de ziektekostenverzekering of kosten bij plotselinge veranderingen, zoals echtscheiding of overlijden. Enerzijds een prettige extra zekerheid voor de medewerkers, anderzijds het belang van de werkgever om te voorkomen dat financiële problemen negatief van invloed zijn op het functioneren van medewerkers.

Het mes snijdt aan twee kanten. Het bedrijf als zorgzame vader is niet in de laatste plaats ingegeven door bedrijfseconomische argumenten. Dat geldt ook voor de bedrijfsgezondheidszorg. Ook deze tak, inclusief mijn eigen bedrijfsmaatschappelijk werk-dienstverlening, heeft z’n bestaansrecht omdat het onder aan de streep geld oplevert. En als medewerkers geconfronteerd worden met een terugtredende overheid en maatschappelijke verschuivingen die hun portemonnee hard raakt, dan is het goed dat bazen hiernaar luisteren. Ze maken hun bedrijf beter door te investeren in hun medewerkers. Strategisch pamperen. Als zij zich ervan bewust zijn dat ze hiermee de motivatie en duurzame inzetbaarheid van hun medewerkers vergroten, dan kunnen ze hier maatschappelijk verantwoord naar handelen. Net zoals hun collega-bazen dat doen in Undercover Boss.