Doodnormaal

“Wist je dat de dood en seks dicht tegen elkaar aanzitten?”. Ik ben in gesprek met iemand die op een begraafplaats werkt. Ik kijk de man vragend aan. Hij gaat verder: “Een begrafenis is over het algemeen een spannende aangelegenheid. Mensen zoeken als vanzelf na een begrafenis troost bij elkaar en sommigen hebben een sterk verlangen naar seks om te voelen dat ze nog leven.” Geloof me, niets menselijks is mij vreemd.

Het gesprek met de medewerker ging in dit geval verder over de samenwerkingsproblemen met zijn manager, maar als bedrijfsmaatschappelijk werker begeleid ik geregeld medewerkers die met een overlijden te maken hebben. Soms is er het verlies van een dierbare, soms hebben medewerkers te maken met het plotseling overlijden van een collega, zoals bij een ongeval of bij een zelfdoding. Het hangt van meerdere factoren af hoe iemand hiermee omgaat. Het kan verschil maken of het overlijden abrupt kwam of dat er naar het afscheid toegegroeid kon worden. Ook de steun die iemand al dan niet ervaart vanuit zijn omgeving is van invloed. Geen rouwproces is hetzelfde.

Vanuit mijn functie maar uiteraard ook privé ben ik redelijk vaak ­naar begrafenissen geweest. Samen met mijn zus en twee broers (en uiteraard met onze naaste familie) heb ik alweer jaren geleden mijn ouders kort na elkaar begraven. Het was een intensieve en verdrietige tijd maar gek genoeg hebben we ook veel met elkaar gelachen. De emoties zaten verrassend nauw tegen elkaar aan, we lachten ons soms tranen met tuiten. Ik heb daar goede herinneringen aan overgehouden. We voelden ons sterk met elkaar verbonden, de humor hadden we kennelijk nodig om ons verdriet te verwerken. Mijn zus wist na die periode zeker dat ze als uitvaartbegeleider wilde werken. Ze heeft zich laten omscholen en heeft inmiddels al heel wat begrafenissen met haar zeer persoonlijke en betrokken stijl begeleid. Ik ben super trots op haar.

Toch nieuwsgierig geraakt vind ik op internet het artikel ‘Liefde, lust en de dood’ op de site van de Landelijke Organisatie voor Begraafplaatsen. Ik lees dat seks en de dood overeenkomsten hebben en soms samengaan. Het orgasme wordt ook wel ‘la petite mort’ genoemd, de kleine dood. Seks op de begraafplaats is van oudsher een heel gewone bezigheid. In de Middeleeuwen was het kerkhof een sociaal drukke plek. Kerkhoven lagen bij de kerk, die meestal in het centrum van de stad stond. Mensen ontmoetten elkaar hier, er werd gegokt, gedronken en gevreeën. Ik denk dat het een oeroud instinct is wat er voor zorgt dat mensen na het drama van de dood weer nieuw leven scheppen. Troostgevend en doodnormaal.

N.B. De foto is gemaakt door mijn zus Bea den Haan op Begraafplaats De Nieuwe Ooster in Amsterdam.