Bijna de helft van alle Nederlanders krijgt ooit in het leven zelf te maken met psychische problemen. Er kan een moment komen dat je jezelf afvraagt of je dit wilt delen op je werk. Goed nadenken over wat je wel of niet vertelt over je psychische kwetsbaarheid in je werkomgeving loont. De beslishulp CORAL 2.0 helpt je hierbij.

’Vorige week is er aan mij gevraagd of ik bij een nieuw project wil aansluiten. Sindsdien slaap ik slecht en lig ik te piekeren over wat ik moet doen. Ik kan het er eigenlijk niet bij hebben. Het is een stressvol project en ik ben bang dat ik onderuit ga’. Debbie vertelt dat ze in haar jeugd een trauma heeft opgelopen. Als kind is ze seksueel misbruikt door de opa van één van haar vriendinnen. Na zijn aanhouding kostte het een lange tijd om hiervan te herstellen. ‘Ik heb therapie gekregen en voelde me lang kwetsbaar en angstig. Niemand weet er verder van, maar nu mijn werkdruk dreigt op te lopen triggert dit mijn vroegere gevoelens. Daar word ik heel onrustig van’. Debbie twijfelt over wat ze moet doen. Liever houdt ze het geheim, ze is bang voor de negatieve vooroordelen en het stigma dat ze minder competent zou zijn door haar psychische kwetsbaarheid.

Psychische problemen
Psychische klachten zoals spanningen, negatieve emoties, slecht slapen of piekeren kunnen symptomenzijn van milde of ernstige mentale aandoeningen of hiertoe leiden. Psychische problemen hebben betrekking op ons denken, gedrag en emoties. De klachten zien er voor iedereen anders uit en kunnen variëren in ernst. Door je klachten komt je persoonlijk functioneren onder druk te staan, wat ook vaak gevolgen heeft voor je werk.

Enkele veelvoorkomende voorbeelden zijn: stress, overspannenheid of burn-out, depressie, angststoornis, ADHD, autisme, persoonlijkheidsstoornis, posttraumatische stress-stoornis (PTSS) of verslaving.

Verzwijgen of vertellen?
Als je psychische klachten hebt, kom je vaak voor de afweging te staan of je hierover op je werk wel of niet open wilt zijn. Vertel je het bijvoorbeeld tijdens een sollicitatiegesprek? Besluit je iets te gaan vertellen over je psychische klachten, wat vertel je, wanneer en tegen wie? De afwegingen die hierbij een rol spelen, kunnen per persoon en per situatie verschillen. De beslishulp CORAL kan hierbij helpen.

Persoonlijke afwegingen op een rijtje
De beslis-tool Coral 2.0 helpt je stap voor stap tot een keus te komen als je twijfelt of je wel of niet open wilt zijn over je psychische kwetsbaarheid in je werkomgeving. Het is meestal geen keuze die je in één keer maakt. Je keuzes kunnen per situatie, persoon en moment verschillen. Realiseer je dat werkgevers en anderen in je werkomgeving niet alles hoeven te weten. Je hoeft niet te zeggen wat je ‘hebt’, maar kunt wel uitleg geven over de eventuele gevolgen op de werkvloer.

Debbie zet allereerst haar belangrijkste argumenten op een rijtje met welke redenen ze wel en niet open wil zijn. Daarna kijkt ze naar welke specifieke behoeften ze heeft met betrekking tot haar werk en wat ze belangrijk vindt bij keuzes rond bespreekbaarheid op het werk. Tot slot denkt ze na over het moment van (eventuele) openheid en tegen wie ze (eventueel) open wil zijn.

De tool Coral 2.0 helpt haar zélf een keus te maken. Debbie besluit selectief open te zijn. Ze vertelt het alleen aan haar leidinggevende omdat ze nu behoefte heeft aan aanpassingen in haar werk (geen nieuw project erbij). Ze vindt het belangrijk gesteund te worden door haar leidinggevende in de uitvoering van haar functie.

Weet: zwijgen mag, vertellen ook. Er is lef voor nodig om de stap te maken naar openheid. Ook bedrijfsmaatschappelijk werk biedt ondersteuning als je verder wilt praten over afwegingen of je wel of niet open bent over je psychische klachten in relatie tot je werk.

Bronnen en verder lezen:

• Samen Sterk zonder Stigma | Tool Coral 2.0
• Kenniscentrum Phrenos | Doorontwikkeling beslishulp Coral
• MIND Psychische klachten

Beslistool: CORAL
De CORAL beslishulp is in Engeland ontwikkeld. Het ondersteunt medewerkers bij vragen rondom openheid in de werkomgeving. CORAL is een samentrekking van de woorden COnceal or ReveAL (verzwijgen of vertellen). Uit onderzoek (2013) blijkt dat mensen die CORAL gebruikten significant minder besluitvormingsconflicten hebben en ook vaker een fulltime betaalde baan hadden.

In Nederland is CORAL vertaald en uitgewerkt naar een digitale tool CORAL 2.0.

Uit een recent Nederlands promotieonderzoek (2023) over mentale problemen en werk blijkt dat vooraf goed nadenken wat je wel of niet zegt (en wanneer en tegen wie) over je psychische aandoening tijdens solliciteren loont. Zo konden werkzoekenden twee keer zo vaak aan werk worden geholpen. Ook na een jaar waren er nog twee keer zoveel mensen aan het werk. De onderzoekers trokken een belangrijke conclusie: deze mensen konden best werken met hun psychische aandoeningen, maar hadden kennelijk door het stigma de kans niet gekregen.

Bovenstaande blog is gepubliceerd op de website van O&P Rijk | Bedrijfszorg. Bedrijfszorg geeft advies aan alle medewerkers van de Rijksoverheid over duurzame inzetbaarheid, re-integratie, psychosociale hulpverlening en nog veel meer.