Uit de kast op het werk? Acceptatie blijft soms pijnlijk achter
Nederland is een tolerant land ten aanzien van andere seksuele oriëntaties zoals LHBTI. Soms blijft de acceptatie echter pijnlijk achter. 1 op de 5 krijgt te maken met negatieve reacties en geweld wanneer ze uit de kast komen. Ook op het werk. Dit leidt vaker tot een slechte gezondheid of een verminderd gevoel van welzijn. Wat kunnen managers en HR bijdragen aan een grotere acceptatie van LHBTI-medewerkers?
‘Ik kan het niet accepteren dat mijn dochter lesbisch is’. Alex kijkt naar beneden en zijn stem slaat over als hij verder gaat. ‘Mijn vrouw en ik hebben er met niemand over gesproken. We zijn enorm geschrokken van de bekentenis van onze dochter. Ik voel me schuldig, hadden we dit kunnen voorkomen?’ Op het werk had zijn manager gemerkt dat er iets aan de hand was. Alex was er met z’n hoofd niet bij en hij reageerde sneller dan normaal geprikkeld. Tijdens een gesprek met hem had ze hem gevraagd of er iets speelde maar Alex had niet veel losgelaten. Ze had hem in overweging gegeven met iemand anders te praten, bijvoorbeeld met bedrijfsmaatschappelijk werk waar alle gesprekken vertrouwelijk zijn. Daar had hij voor open gestaan. Op verzoek van zijn manager ging ik met Alex in gesprek. Al snel komt het hoge woord eruit. ‘Ik schaam me kapot. Niemand in onze familie is homo of lesbisch, waarom gebeurt ons dit?’ Alex voelt zich gestrest door de situatie. ‘Straks staan ook mijn collega’s met hun mening klaar om het feit dat mijn dochter uit de kast is gekomen. Hoe moet ik hier mee omgaan?’
LHBTI
In Nederland is 4 tot 7 procent van de volwassenen lesbisch, homo of biseksueel (LHB). Ofwel, ongeveer 1 op de 15 volwassenen. De T van transgender is een verzamelnaam voor mannen en vrouwen van wie het biologisch geslacht niet overeenkomt met hun genderidentiteit. Het gaat om circa 0,7% van de volwassenen. Deze groep transpersonen groeit omdat steeds meer mensen ervoor uitkomen. De I staat voor mensen met een intersekseconditie die worden geboren met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtskenmerken. In Nederland heeft naar schatting 1 op de 200 mensen een vorm van intersekse (0,5 procent, circa 85.000 mensen). Hiernaast is 3,9 procent van de volwassenen genderfluide. Zij ervaren hun gender niet vanuit de tweedeling man-vrouw, maar ‘vloeiend’, soms wat meer man, soms wat meer vrouw, soms androgyn.
Minderheidsstress
Nederland staat bekend als een van de meest tolerante landen ten aanzien van LHBTI’s. 92% van de bevolking staat positief tegenover LHB’s en vindt dat zij het leven moeten kunnen leiden dat ze willen. Onder specifieke groepen blijft de acceptatie achter. Dit geldt voor jongeren, 70-plussers en mensen met een (streng-)religieuze achtergrond. Lastiger wordt het ook wanneer homoseksueel gedrag zichtbaar is of wanneer het over hun eigen kind gaat, zoals bij Alex. Hij vertelt dat zijn dochter spanningen heeft omdat ze ‘anders’ is. Ze ervaart minderheidsstress en is angstig voor negatieve reacties. Eigenlijk net als Alex en zijn vrouw zelf.
Acceptatie door inleving en empathie
LHBTI’s kunnen te maken krijgen met scheldpartijen, pesterijen, uitsluiting, intimidatie, seksueel geweld, bedreigingen en fysiek geweld. 1 op de 5 LHB’ers (20%) krijgt te maken met negatieve reacties en geweld. Ook op het werk kunnen ze hiervan slachtoffer worden. Uit verschillende studies blijkt dat negatieve reacties en het hebben van een slechte gezondheid of een verminderd gevoel van welzijn vaak samengaan. LHBTI’s hebben vaker dan hetero’s last van psychische en lichamelijke klachten, depressie, burn-out, verslaving, eenzaamheid en suïcidegevoelens.
Alex wil de band met zijn dochter niet kwijtraken. Hij verdiept zich in enkele sites over homoseksualiteit en neemt zijn eigen negatieve gevoelens en vooroordelen onder de loep. Het helpt hem als hij naar de ervaringen en de emoties van zijn dochter luistert en zich inleeft. Zijn gevoelens van empathie en steun zullen uiteindelijk weer de zelfacceptatie van zijn dochter vergroten. Na een poosje vertelt hij op zijn werk aan enkele collega’s en aan zijn manager over de gebeurtenissen in zijn gezin. Het voelt alsof hij zelf een beetje uit de kast komt.
Tips voor managers en HR
- Besef dat iemand die LHBTI is niet één keer maar een leven lang uit de kast moet komen, ook op het werk. Elke keer zullen medewerkers moeten uitleggen hoe het zit met hun geaardheid. Ruim 80% van de LHB’s is tegenover collega’s open over hun seksuele voorkeur. Daar valt voor werkgevers dus nog winst te behalen.
- Zorg voor een veilig werkklimaat en een prettige werksfeer waarin LHBTI-medewerkers zichzelf kunnen zijn. Iemand die mag zijn wie hij/zij is, voelt zich gezonder en gelukkiger.
- Zorg voor een helder beleid met betrekking tot gedragsregels, actuele klachtenregeling en gekwalificeerde vertrouwenspersonen.
- Voer een actief regenboogbeleid en zet in op het versterken van positieve sociale normen.
- Zoek naar diversiteit op de werkvloer op het gebied van afkomst, gender, seksuele oriëntatie, leeftijd of arbeidsbeperking. Verschil mag er zijn.
Verder lezen:
- Movisie | Landelijk kennisinstituut voor samenhangende aanpak van sociale vraagstukken | lhbti-emancipatie
- COC.nl
Bovenstaande blog is gepubliceerd op de website van XpertHR Actueel. Het voormalige Penoactueel.nl heet nu XpertHR Actueel en biedt online vakinformatie voor HR-professionals. Het laatste nieuws, achtergrond en opinie. XpertHR Actueel is onderdeel van Reed Business Information.